فریاد زدن، قدرت نمیسازد؛ اقتدار با آرامش و آگاهی به دست میآید. این جمله ساده اما عمیق به ما یادآوری میکند که در تربیت کودکان، راههای بهتری برای ایجاد نظم و احترام وجود دارد که نه تنها تأثیر منفی بر روان آنها نمیگذارد، بلکه باعث تقویت روابط والدین و فرزندان و همچنین ایجاد محیطی سالم و امن برای رشد آنها میشود.
فریاد زدن ممکن است در لحظه به نظر راهی سریع برای جلب توجه یا نشان دادن قدرت باشد، اما در طولانیمدت ممکن است عواقب جبرانناپذیری بر روان کودک و رابطه او با والدین بگذارد. در این مقاله، به بررسی تأثیرات منفی فریاد بر روان کودک، مفهوم اقتدار مثبت و روشهای جایگزین برای فریاد زدن میپردازیم.
فریاد زدن در برابر کودکان میتواند تأثیرات منفی بسیاری بر روان آنها داشته باشد. در ابتدا، این رفتار ممکن است ترس و اضطراب را در کودک ایجاد کند. وقتی که والدین بدون کنترل بر احساسات خود فریاد میزنند، کودک احساس عدم امنیت میکند و ممکن است درک کند که دنیا مکان خطرناکی است که در آن هیچ چیزی قابل پیشبینی نیست.
تأثیر منفی فریاد بر کودکان تنها محدود به اضطراب و ترس نمیشود؛ این رفتار میتواند باعث کاهش عزت نفس کودک شود. وقتی که کودک تحت فشار و تنش دائمی قرار میگیرد، ممکن است خود را بیارزش یا ناتوان احساس کند. علاوه بر این، فریاد زدن باعث کاهش توانایی کودکان در یادگیری مهارتهای اجتماعی و حل مشکلات میشود، زیرا آنها به جای یادگیری راههای منطقی و سازنده برای مقابله با مشکلات، تنها یاد میگیرند که باید از تنبیه و تهدید بترسند.
در نهایت، فریاد زدن میتواند باعث ایجاد فاصله عاطفی بین والدین و کودک شود. روابط مبتنی بر تهدید و تنبیه به هیچ وجه روابط سالم و معناداری نیستند. این رفتار میتواند به مرور زمان موجب قطع ارتباط عاطفی و کاهش محبت میان والدین و فرزندان شود که نتیجهاش مشکلات عاطفی و رفتاری در کودک خواهد بود.
اقتدار مثبت به معنای ایجاد نوعی نظم و انضباط در خانواده است که بر پایه احترام متقابل، درک و همکاری بنا شده است. این نوع اقتدار نه بر اساس تهدید و فریاد بلکه بر اساس تعامل مثبت، قاطعیت و شفافیت شکل میگیرد. اقتدار مثبت به والدین این امکان را میدهد که با استفاده از مهارتهای ارتباطی صحیح، هم درک کنند که کودک چه نیازی دارد و هم به کودک کمک کنند تا رفتارهای مناسب را بیاموزد.
برای دست یافتن به اقتدار مثبت، والدین باید از روشهای مؤثری مانند گوش دادن فعال به کودک، تعیین مرزهای معقول و شفاف، و برخورداری از صبر و حوصله استفاده کنند. اقتدار مثبت باعث میشود که کودک احساس کند در یک محیط امن و حمایتی قرار دارد که در آن قوانین به طور شفاف و با محبت تعیین میشوند.
یکی از روشهای مؤثر برای جلوگیری از فریاد زدن، تنفس آگاهانه است. وقتی که والدین احساس میکنند که به نقطه انفجار نزدیک میشوند، میتوانند با چند نفس عمیق و آرام، خود را آرام کنند. این کار به کاهش سطح استرس کمک میکند و به والدین این امکان را میدهد که با ذهنی آرام و متمرکز به موقعیت نگاه کنند.
داشتن مرزهای روشن و معین یکی از اساسیترین اصول تربیتی است. کودکان باید بدانند که چه رفتارهایی قابل قبول است و چه رفتارهایی غیرقابل قبول است. این مرزها باید با محبت و به وضوح تعیین شوند. والدین باید به کودک توضیح دهند که چرا برخی از رفتارها نادرست هستند و چه عواقبی برای آنها در پی خواهد داشت. این کار باعث میشود که کودک احساس امنیت کند و درک بهتری از اصول رفتاری پیدا کند.
زبان بدن یکی از ابزارهای قدرتمند در انتقال پیامها و احساسات است. والدین میتوانند با استفاده از زبان بدن مؤثر و مطمئن، اقتدار خود را به کودک نشان دهند. حرکات آرام و تأکید بر ارتباط چشمی میتواند پیام قدرت و قاطعیت را منتقل کند بدون آنکه نیازی به فریاد باشد.
به جای دادن دستورات مستقیم و قاطع که ممکن است موجب واکنش منفی از سوی کودک شود، والدین میتوانند به کودک انتخابهایی بدهند. به عنوان مثال، به جای اینکه بگویند «باید حالا به تخت بروی»، میتوانند بگویند «میخواهی اول کتاب بخوانی یا به تخت بروی؟» این روش به کودک احساس استقلال و قدرت میدهد و در عین حال باعث تقویت احترام متقابل میشود.
رابطهای امن و محبتآمیز با کودک، زیربنای اقتدار مثبت است. والدین باید محیطی فراهم کنند که کودک احساس کند در آن حمایت میشود و به راحتی میتواند احساسات و نیازهای خود را بیان کند. تقویت این رابطه از طریق گفتگوهای عاطفی، وقتگذرانیهای مشترک و ایجاد خاطرات خوش، به کودک کمک میکند تا احترام و اعتماد بیشتری به والدین خود داشته باشد.
بسیاری از والدین موفق در ترک فریاد زدن، تجربیات خود را در قالب داستانهای مثبت به اشتراک میگذارند. یکی از این والدین میگوید: «وقتی که به جای فریاد زدن، از روشهای مثبت مثل گفتگو و تعیین مرز استفاده کردم، متوجه شدم که فرزندم نه تنها بیشتر به حرفهای من گوش میدهد، بلکه رابطهمان هم قویتر شده است. این روشها باعث شد که فرزندم احساس امنیت و محبت بیشتری داشته باشد و در عین حال به رفتارهای مناسبی دست یابد.»
والد دیگری اشاره میکند: «قبلاً همیشه وقتی که خسته میشدم، به راحتی فریاد میزدم. اما وقتی فهمیدم که این کار نه تنها مشکلات را حل نمیکند بلکه موجب آسیب به روان کودک میشود، تصمیم گرفتم تغییر کنم. حالا با استفاده از تنفس عمیق و روشهای مثبتتر، به راحتی میتوانم با فرزندم ارتباط برقرار کنم و مشکلات را با آرامش حل کنم.»
فریاد زدن به هیچ عنوان راهکار مناسبی برای تربیت کودک و ایجاد اقتدار در خانه نیست. اقتدار مثبت، که بر اساس احترام، آگاهی و آرامش بنا شده است، میتواند راهی مؤثرتر برای مدیریت رفتار کودکان و ایجاد محیطی امن و سالم برای رشد آنها باشد. با استفاده از روشهای جایگزین همچون تنفس آگاهانه، تعیین مرزهای شفاف، زبان بدن مؤثر، و تقویت رابطه عاطفی، والدین میتوانند به راحتی از فریاد زدن دوری کنند و ارتباطی سالم و قوی با فرزندان خود برقرار کنند.
برای دریافت مشاوره و اطاعات بیشتر با ما در ارتباط باشید
کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به شیوا محمودی میباشد. طراحی سایت توسط مرکز دیجیتال مارکتینگ ایران
